W 74 rocznicę Rekonstrukcja Pacyfikacji wsi Swaryszów
2018-08-21
Tragedia Pacyfikacji wsi Swaryszów rozegrała się 17 sierpnia 1944 roku. Dwa dni później w miejscu stracenia miejscowa ludność, urządziła cmentarz, grzebiąc na nim 35 ciał zakatowanych osób. W 1945 roku ekshumowano w to miejsce ciała innych, 15 zamordowanych mieszkańców Sędziszowa: w Jędrzejowie, Chmielniku, Piotrkowicach, Mnichowie i Zagórzu.
Czasy tragizmu II wojny światowej, coraz bardziej odchodzą w historię. Oddalamy się od tych bolesnych dla narodu polskiego wydarzeń, ale nie oddalamy się od naszej pamięci o tych którzy swoje życie oddali za wolność i niepodległość narodu. Można było się o tym przekonać, uczestnicząc w patriotyczno - religijnej uroczystości poświęconej 74 rocznicytego bestialskiego mordu. Uroczystość odbyła się 18 sierpnia 2018 roku na cmentarzu Ofiar Egzekucji w Swaryszowie. Organizatorami uroczystości byli Zarząd Fabryki Kotłów SEFAKO S.A. w Sędziszowie, Burmistrz Sędziszowa, Koło Św. Zw. Ż. AK w Sędziszowie i Klub Historyczny im. AK w Sędziszowie. Specjalnym wydarzeniem przygotowanym na okoliczność rocznicowej uroczystości, w roku obchodów 100-lecia Niepodległości, było przeprowadzenie rekonstrukcji wydarzeń z 17 sierpnia 1944 roku.
W uroczystości uczestniczyły 24 delegacje pocztów sztandarowych: Światowego Związku Żołnierzy AK Koło w Sędziszowie, Światowego Związku Żołnierzy AK Koło w Wodzisławiu, Powiatowego Związku Inwalidów Wojennych w Jędrzejowie, Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP w Jędrzejowie, Polskiego Stronnictwa Ludowego w Sędziszowie, szkół: SP Nr. 1 w Sędziszowie, SP Nr 2 w Sędziszowie, SP w Pawłowicach, SP w Tarnawie, SP w Mstyczowie, ZS CKP w Krzelowie, Związku Harcerstwa Polskiego w Sędziszowie,Związku Maszynistów Kolejowych, Ochotniczych Straży Pożarnych naszej gminy (z Boleścic, Gniewięcina, Klimontowa, Krzcięcic, Słaboszowic, Mstyczowa, Przełaja, Sędziszowa, Swaryszowa, Tarnawy, i Zielonek). Kolumną pocztów sztandarowych kierował: V-ce Prezes Zarządu Oddziału M-G Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Sędziszowie – dh. Jana Ryczko.
Mszę Św. celebrowali: ks. Stanisław Brzoza – proboszcz parafii św. Marcina w Tarnawie do której przynależy cmentarz w Swaryszowie, oraz ks. Edward Giemza proboszcz parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Sędziszowie i ks. Daniel Zadorski wikariusz tejże parafii. Homilię wygłosił ks. St. Brzoza nawiązując w niej do obchodzonego roku bieżącym - 100 lecia Niepodległości. Polski.
W swoim okolicznościowym przemówieniu wprowadzającym Burmistrz Wacław Szarek mówił: „………Upływający czas koi rany, ale dla oddania hołdu, czci, podziękowania i zachowania w pamięci tych młodych ludzi zamordowanych przez hitlerowców, których jedynym przewinieniem było, że chcieli mieć własny kraj, własną wolną Ojczyznę, że nie bali się walczyć lub pomagać walczącym z pełną świadomością narażając swoje życie i życie swoich bliskich. Tak rozumieli to nasi bohaterowie i z innych miejsc w kraju w tym walczący w Powstaniu Warszawskim. I dla nich powinniśmy zawsze godnie z modlitwą, w zadumie, w jedności, szacunku i zgodzie bez chęci indywidualnego zdobywania na tym popularności czcić rocznicę tych ważnych dla naszego narodu wydarzeń…..”
W swoim wystąpieniu burmistrz odniósł się do stwierdzenia, iż poza wartościami budowy narodowej tożsamości i przekazywania pamięci o przeszłości narodu, mamy także obowiązek dbać o miejsca pamięci narodowej w formie materialnej, aby zachować je dla przyszłych pokoleń. W tym zakresie poinformował o wykonaniu do cmentarza przyłącza energetycznego, a w najbliższym czasie będzie wykonane oświetlenie za kwotę 30 tys. zł. pochodzących od Wojewody. Podobnie w ubiegłym roku były wykonane prace wartości 102 tys. zł. Środki pochodziły z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w oraz od Wojewody Świętokrzyskiego. We współpracy z Nadleśnictwem Jędrzejów wykonano odcinek drogi do cmentarza , a Rada Miejska podjęła uchwałę o nadaniu jej imienia ulicy Bohaterów Swaryszowa.
Jak co roku w ramach pracy z młodzieżą skupioną wokół Międzyszkolnego Klubu Historycznego, został przygotowany montaż słowno - muzyczny. W roku bieżącym byli to uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Sędziszowie: Natalia Ryś, Milena Rosół, Weronika Pajda, Julia Lipiec, Aleksandra Kapłon, Aleksandra Wiekiera, Krzysztof Mrówka, Dominik Gawinek, Krzysztof Trzciński Jakub Wójcik, Natalia Ciszewska. Młodzież została przygotowana przez p. Annę Trzcińską, Elżbietę Strzębała i Ewę Mrozińską.
Do uczestników uroczystości zostały skierowane listy na okoliczność uroczystości: od Szefa ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych min. Jana Józefa Kasprzyka i od Wojewody Świętokrzyskiej Agaty Wojtyszek, Na uroczystości był obecny Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Adam Jarubas.
Apel pamięci poprowadził Prezes Rodziny „SPALENI” Włodzimierz Kołkowski. Został zakończony wykonaniem solo na trąbce utworu „Śpij kolego w ciemnym grobie”, przez DominikaGawinek. Delegacje z różnych środowiska społeczno – zawodowych złożyły wieńce i wiązanki kwiatów przed pomnikiem upamiętniającym śmierć 50 synów ziemi sędziszowskiej których prochy spoczywają na cmentarzu w Swaryszowie.
Rekonstrukcja wydarzeń oparta o materiały opisujące wydarzenie pacyfikacji przez p. Adamczyka , została przeprowadzona przez dwie grupy rekonstrukcji historycznych z Jędrzejowa i Warki , specjalizujące się w rekonstruowaniu wydarzeń z czasów II wojny światowej. Narrację prowadziła Ewa Kubas-Samociuk. W rekonstrukcji wzięło udział 30 osób przedstawiających służby okupanta i 35 osób przedstawiających ludność cywilną Swaryszowa. Został użyty transport samochodowy z czasów II wojny światowej ( samochody i motocykle). Ze względu na możliwości grup (liczebność i wyposażenie w niemieckie mundury) - rekonstrukcja nie odzwierciedlała faktycznej liczby ludności Swaryszowa i niemieckich oprawców podczas wydarzeń w 1944 roku. Według podań ze źródeł historycznych, w czasie pacyfikacji ludność cywilna w Swaryszowie liczyła około 400 osób, a pacyfikację przeprowadzało około 500 osób sił okupanta oraz około 40 samochodów ciężarowych i osobowych.
Po zakończeniu uroczystości wszyscy uczestnicy zasiedli do pokosztowania grochówki przygotowanej na sposób żołnierski. Był czas na rozmowy i wspomnienia, a tym razem pogoda dostosowała się do wydarzenia odpowiednio .
Cmentarz w Swaryszowie jest największym miejscem upamiętniającym hitlerowskie zbrodnie na terenie powiatu jędrzejowskiego. Co roku w dniu odbywających się uroczystości rocznicowych gromadzi rzesze mieszkańców z terenu nie tylko województwa ale i kraju. Na tą okoliczność gości mieszkańców Gdańska, Warszawy, Wrocławia czy Gliwic. To niezaprzeczalny dowód czym dla Polaków jest pamięć o tych którzy stracili życie w obronie Ojczyzny. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele środowisk kombatanckich, instytucji oraz władz państwowych i samorządowych, którzy w hołdzie pomordowanym złożyli u stóp pomnika kwiaty i wieńce.
Czasy tragizmu II wojny światowej, coraz bardziej odchodzą w historię. Oddalamy się od tych bolesnych dla narodu polskiego wydarzeń, ale nie oddalamy się od naszej pamięci o tych którzy swoje życie oddali za wolność i niepodległość narodu. Można było się o tym przekonać, uczestnicząc w patriotyczno - religijnej uroczystości poświęconej 74 rocznicytego bestialskiego mordu. Uroczystość odbyła się 18 sierpnia 2018 roku na cmentarzu Ofiar Egzekucji w Swaryszowie. Organizatorami uroczystości byli Zarząd Fabryki Kotłów SEFAKO S.A. w Sędziszowie, Burmistrz Sędziszowa, Koło Św. Zw. Ż. AK w Sędziszowie i Klub Historyczny im. AK w Sędziszowie. Specjalnym wydarzeniem przygotowanym na okoliczność rocznicowej uroczystości, w roku obchodów 100-lecia Niepodległości, było przeprowadzenie rekonstrukcji wydarzeń z 17 sierpnia 1944 roku.
W uroczystości uczestniczyły 24 delegacje pocztów sztandarowych: Światowego Związku Żołnierzy AK Koło w Sędziszowie, Światowego Związku Żołnierzy AK Koło w Wodzisławiu, Powiatowego Związku Inwalidów Wojennych w Jędrzejowie, Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP w Jędrzejowie, Polskiego Stronnictwa Ludowego w Sędziszowie, szkół: SP Nr. 1 w Sędziszowie, SP Nr 2 w Sędziszowie, SP w Pawłowicach, SP w Tarnawie, SP w Mstyczowie, ZS CKP w Krzelowie, Związku Harcerstwa Polskiego w Sędziszowie,Związku Maszynistów Kolejowych, Ochotniczych Straży Pożarnych naszej gminy (z Boleścic, Gniewięcina, Klimontowa, Krzcięcic, Słaboszowic, Mstyczowa, Przełaja, Sędziszowa, Swaryszowa, Tarnawy, i Zielonek). Kolumną pocztów sztandarowych kierował: V-ce Prezes Zarządu Oddziału M-G Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Sędziszowie – dh. Jana Ryczko.
Mszę Św. celebrowali: ks. Stanisław Brzoza – proboszcz parafii św. Marcina w Tarnawie do której przynależy cmentarz w Swaryszowie, oraz ks. Edward Giemza proboszcz parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Sędziszowie i ks. Daniel Zadorski wikariusz tejże parafii. Homilię wygłosił ks. St. Brzoza nawiązując w niej do obchodzonego roku bieżącym - 100 lecia Niepodległości. Polski.
W swoim okolicznościowym przemówieniu wprowadzającym Burmistrz Wacław Szarek mówił: „………Upływający czas koi rany, ale dla oddania hołdu, czci, podziękowania i zachowania w pamięci tych młodych ludzi zamordowanych przez hitlerowców, których jedynym przewinieniem było, że chcieli mieć własny kraj, własną wolną Ojczyznę, że nie bali się walczyć lub pomagać walczącym z pełną świadomością narażając swoje życie i życie swoich bliskich. Tak rozumieli to nasi bohaterowie i z innych miejsc w kraju w tym walczący w Powstaniu Warszawskim. I dla nich powinniśmy zawsze godnie z modlitwą, w zadumie, w jedności, szacunku i zgodzie bez chęci indywidualnego zdobywania na tym popularności czcić rocznicę tych ważnych dla naszego narodu wydarzeń…..”
W swoim wystąpieniu burmistrz odniósł się do stwierdzenia, iż poza wartościami budowy narodowej tożsamości i przekazywania pamięci o przeszłości narodu, mamy także obowiązek dbać o miejsca pamięci narodowej w formie materialnej, aby zachować je dla przyszłych pokoleń. W tym zakresie poinformował o wykonaniu do cmentarza przyłącza energetycznego, a w najbliższym czasie będzie wykonane oświetlenie za kwotę 30 tys. zł. pochodzących od Wojewody. Podobnie w ubiegłym roku były wykonane prace wartości 102 tys. zł. Środki pochodziły z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w oraz od Wojewody Świętokrzyskiego. We współpracy z Nadleśnictwem Jędrzejów wykonano odcinek drogi do cmentarza , a Rada Miejska podjęła uchwałę o nadaniu jej imienia ulicy Bohaterów Swaryszowa.
Jak co roku w ramach pracy z młodzieżą skupioną wokół Międzyszkolnego Klubu Historycznego, został przygotowany montaż słowno - muzyczny. W roku bieżącym byli to uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Sędziszowie: Natalia Ryś, Milena Rosół, Weronika Pajda, Julia Lipiec, Aleksandra Kapłon, Aleksandra Wiekiera, Krzysztof Mrówka, Dominik Gawinek, Krzysztof Trzciński Jakub Wójcik, Natalia Ciszewska. Młodzież została przygotowana przez p. Annę Trzcińską, Elżbietę Strzębała i Ewę Mrozińską.
Do uczestników uroczystości zostały skierowane listy na okoliczność uroczystości: od Szefa ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych min. Jana Józefa Kasprzyka i od Wojewody Świętokrzyskiej Agaty Wojtyszek, Na uroczystości był obecny Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Adam Jarubas.
Apel pamięci poprowadził Prezes Rodziny „SPALENI” Włodzimierz Kołkowski. Został zakończony wykonaniem solo na trąbce utworu „Śpij kolego w ciemnym grobie”, przez DominikaGawinek. Delegacje z różnych środowiska społeczno – zawodowych złożyły wieńce i wiązanki kwiatów przed pomnikiem upamiętniającym śmierć 50 synów ziemi sędziszowskiej których prochy spoczywają na cmentarzu w Swaryszowie.
Rekonstrukcja wydarzeń oparta o materiały opisujące wydarzenie pacyfikacji przez p. Adamczyka , została przeprowadzona przez dwie grupy rekonstrukcji historycznych z Jędrzejowa i Warki , specjalizujące się w rekonstruowaniu wydarzeń z czasów II wojny światowej. Narrację prowadziła Ewa Kubas-Samociuk. W rekonstrukcji wzięło udział 30 osób przedstawiających służby okupanta i 35 osób przedstawiających ludność cywilną Swaryszowa. Został użyty transport samochodowy z czasów II wojny światowej ( samochody i motocykle). Ze względu na możliwości grup (liczebność i wyposażenie w niemieckie mundury) - rekonstrukcja nie odzwierciedlała faktycznej liczby ludności Swaryszowa i niemieckich oprawców podczas wydarzeń w 1944 roku. Według podań ze źródeł historycznych, w czasie pacyfikacji ludność cywilna w Swaryszowie liczyła około 400 osób, a pacyfikację przeprowadzało około 500 osób sił okupanta oraz około 40 samochodów ciężarowych i osobowych.
Po zakończeniu uroczystości wszyscy uczestnicy zasiedli do pokosztowania grochówki przygotowanej na sposób żołnierski. Był czas na rozmowy i wspomnienia, a tym razem pogoda dostosowała się do wydarzenia odpowiednio .
Cmentarz w Swaryszowie jest największym miejscem upamiętniającym hitlerowskie zbrodnie na terenie powiatu jędrzejowskiego. Co roku w dniu odbywających się uroczystości rocznicowych gromadzi rzesze mieszkańców z terenu nie tylko województwa ale i kraju. Na tą okoliczność gości mieszkańców Gdańska, Warszawy, Wrocławia czy Gliwic. To niezaprzeczalny dowód czym dla Polaków jest pamięć o tych którzy stracili życie w obronie Ojczyzny. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele środowisk kombatanckich, instytucji oraz władz państwowych i samorządowych, którzy w hołdzie pomordowanym złożyli u stóp pomnika kwiaty i wieńce.
E. K-S.
Więcej zdjęć >>> TUTAJ <<<
Czytano: 1501 razy
zeto![[ZAMKNIJ]](Zasoby/Grafiki/close-img.png)
