Jesteś tutaj:
Zabytki

SĘDZISZÓW
 

1.

Najstarszą wartością historyczną, która przetrwała w formie fizycznego istnienia na sędziszowskiej ziemi są relikty średniowiecznego grodziska z 2 połowy XIII wieku. Współcześnie jest to północna część wsi Piła. Grodzisko leży na skraju podmokłej doliny potoku Lipka, płynącego od Gniewięcina (tam jest źródło). Pozostałościami obronnej rezydencji jest kopiec ziemny o średnicy 30 m i wysokości 8 m, nasyp otaczają resztki fosy. Na szczycie wznosiła się drewniana budowla. Badania archeologiczne prowadzono w roku 1904, a później w latach 60-tych XX wieku. Powodzeniem zakończyły się prace wykopaliskowe w roku 1980 - na Gródku odnaleziono groty bełtów do kusz, gwoździe, ceramikę, fragmenty zwierzęcych kości oraz żelazny klucz.

 
2.

Kościół pod wezwaniem Św. Piotra i Pawła wzniesiony w latach 1771 - 1786 z odbudowanym po zawaleniu sklepieniem i częścią murów w 1902 roku, zniszczony w wyniku pożaru w 1904 roku i odbudowany w 1914 roku, a w nim:
1) Obraz Matki Boskiej Sędziszowskiej - w srebrnej sukience umieszczony obecnie w ołtarzu głównym Kościoła p.w. Św. Piotra i Pawła. Został przywieziony z Rzymu w latach 1625 - 1630 przez o. Wojciecha - prowincjała zakonu Karmelitów Bosych i podarowany ks. Baltazarowi Strumińskiemu.
2) Ołtarz boczny "Ukrzyżowanie" pochodzący z XVII wieku, przemalowany, pochodzący prawdopodobnie ze zbioru w Wodzisławiu. Drugi ołtarz boczny przedstawia Św. Annę.
3) Organy - pochodzą z XVII wieku i posiadają barokową dekorację.
4) Chrzcielnica - marmurowa z okresu baroku.
5) Rokokowe ławki kolatorskie.
6) Epitafia:
- Stanisława Oraczewskiego - starosty rogowskiego, zm. w 1779 roku i jego żony Anny, zm. w 1768 roku.
- Urszuli Dembińskiej - starościny wolbromskiej, zm. w 1825 roku.
- Ignacego Oraczewskiego - starosty rogowskiego, zm. w 1779 roku i jego żony Krystyny.
- Antoniego Badeniego, zm. w 1828 roku i jego żony Petronelki, zm. w 1833 roku.
7) Wyposażenie liturgiczne:
- późnobarokowa monstrancja,
- zestaw starych ornatów i kap, łączonych z osobą opata jędrzejowskiego Aleksandra Denhoffa (1623 - 1671),
- legata króla Jana Kazimierza do cesarza Ferdynanda III.
8) Cmentarz przykościelny
- Figura Chrystusa Ecce Homo na kamiennej kolumnie barokowej,
- Kaplica - grota NMP z Lourdes murowana z XIX wieku,
- Nagrobek w formie kamiennego krucyfiksu na wysokim cokole Antoniego Badeniego - dziedzica Rożnicy,
- ogrodzenie i brama z XIX wieku,
- plebania murowana z końca XIX wieku.

 
3.

Figura Chrystusa jako przydrożna kapliczka na skrzyżowaniu ulic: Dworcowej, Kieleckiej i Wodzisławskiej - z 1650 roku - z kamienia na ceglanym cokole, odnowiona przez Warszawiaków w 1899 roku na pamiątkę XXV-lecia kapłaństwa proboszcza Franciszka Pruszyńskiego.

 
4.

Dwór i park w Sędziszowie z XIX wieku. Jest to budynek dworski przebudowany po pożarze - dawna dworska oficyna czasów rodu Dembińskich. Śladowe części ogrodzenia dworskiego, spichlerz oraz dawny czworak.

 
5.

Ulica Kolejowa - zabudowa poniemiecka, stylizowana na styl tyrolski.

 
6.

Osiedle Drewniane - baraki dla pracowników kolei wybudowane przez Niemców za czasów okupacji.



TEREN GMINY

Krzcięcice

Wytyczne uwzględnione w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sędziszów.
Teren miasta i gminy Sędziszów zaliczany jest do obszaru o mały nasyceniu zabytkami ogółem w skali województwa (grupa 100-200 zabytków) oraz średnim nasyceniu zabytkami nieruchomymi (grupa 101-200 zabytków). § Należy zapobiec degradacji założeń środowisk dworkowo-parkowych i ich otoczenia. § Dużą uwagę trzeba poświęcić zanikającym już założeniom parkowym. Pod względem ilości tych zespołów kwalifikuje to gminę na trzecim miejscu w województwie. W ich obrębie znajduje się wiele drzew, które z pewnością należałoby chronić. § Należy zwrócić uwagę na podtrzymanie wartości lokalnych, typowych dla terenów wiejskich, czyli masy obiektów w postaci całych zagród, domów mieszkalnych, które datują okres kształtowania się krajobrazu kulturowego na tych terenach (wieś Białowieża). § Utrzymanie i tworzenie miejskiego charakteru jednostek osadniczych w obszarach wiejskich: w skali zabudowy, w formie, w proporcji brył budynków, w nawiązaniu do tradycji lokalnych (zabudowa na rzucie prostokąta, ukształtowanie proporcji dachu do ścian, sytuowanie zabudowy (ujednolicona lina frontu, zawartość układu). Wyżej wymienione zabiegi spowodują podkreślenie niepowtarzalnego, jedynego w swoim rodzaju charakteru gminy, co z kolei jest bardzo ważnym atutem w przebiegu promocji regiony.

Zestawienie obiektów chronionych
 
1. Krzcięcice
 
  • Dwór z połowy XIX wieku. Będący w posiadaniu Wandy Zadeckiej; pozostałości ogrodzenia z XIX wieku, murowany.
  • Kościół parafialny Św. Prokopa wzniesiony w 1531 - 1542 i restaurowany w 1880 roku; dzwonnica drewniana z XVIII wieku.3. Młyn wodny, właściciel Józef Szarek, z 1892 roku - drewniany.
2. Krzelów
 
  • Dwór z XIX wieku (1831 rok) z wykorzystaniem części dworu z XVIII wieku, przebudowany w 1889 roku i remontowany w 1974 roku. Aktualnie poddany gruntownemu odrestaurowaniu przez właściciela.
  • Zespół budynków folwarcznych w Krzelowie (obecnie Zespół Szkół Rolniczych:
    a) murowana rządcówka z końca XIX wieku,
    b) murowana kancelaria z 1935 roku,
    c) murowany dom zootechnika z około 1935 roku,
    d) stajnia i wozownia, murowane, z końca XIX wieku,
    e) murowana obora z około 1935 roku,
    f) murowana owczarnia z początku XIX wieku,
    g) stodoła murowano-drewniana z połowy XIX wieku,
    h) spichlerz z około 1850 roku,
  • Oficyna dworu w Krzelowie z galeriami, w tym oficyna wschodnia (dawniej kuchnia) wzniesiona przed 1831 rokiem i przebudowana gruntownie w 1934 roku, remontowana w 1974 roku. Jest także oficyna zachodnia z 1934 roku z dwiema galeriami.
  • Ogrodzenie z bramkami z XIX wieku w Krzelowie, murowana, żelbetonowa z przełomu XIX-XX wieku.
3. Łowinia
 
  • Dwór z XIX wieku, murowany, własność prywatna.
4. Mstyczów
 
  • Zespół kościoła parafii Wniebowzięcia NMP, 1908.
    a) kościół murowany,
    b) ogrodzenie murowano - żelbetonowe.
  • Pozostałości zespołu dworskiego z XIX wieku.
5. Pawłowice
 
  • Zespół dworski:
    a) pałac, obecnie Szkoła Podstawowa, murowany, koniec XIX wieku,
    b) kuchnia, obecnie Klub Sportowy "Olimpia", murowana, XVIII wiek,
    c) relikty ogrodzenia, murowane, XIX wiek,
    d) park, XIX wiek, około 1900,13. Dom nr 17, właściciel Józef Janowski, drewniany, około 1880.
6. Tarnawa
 
  • Kościół Św. Marcina z XIX wieku (1856 rok), murowany; kaplica murowana z 1856 roku; pozostałości ogrodzenia, murowano-żelbetonowego z 2 połowy XIX wieku, plebania murowana z drugiej połowy XIX wieku.
Produkcja i hosting: ZETO-RZESZÓW Strony www - Strony internetowe - Aplikacje internetowe - Sklepy internetowe - Portale korporacyjnezeto
[ZAMKNIJ] Nowe zasady dotyczące cookies. W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies.